De lanen in het gebied Natuurschoon zijn een herkenbaar een beeldbepalend onderdeel van het gebied. De conditie van de bomen is over het geheel redelijk tot goed. De lanen hebben de afgelopen jaren alleen niet het nodige onderhoud gekregen. Er is veel dood hout aanwezig en de onderbegroeiing is bij veel lanen al lange tijd niet afgezet. In veel gevallen concurreert de onderbegroeiing al met de laan. Daarnaast zijn veel paden slecht begaanbaar. Vooral in de Maatlanden speelt dit probleem.

De kans om een aantal projecten uit te voeren was dus een mooie gelegenheid om eens zorgvuldig alle lanen in ogenschouw te nemen om te bepalen wat er nodig is om deze in goede conditie te houden voor de toekomst. Wat onderhoud betreft dient er bijvoorbeeld actie genomen te worden tegen het dode hout in de laanbomen en ook de onderbegroeiing, variërend van struiken tot soms al volwassen eiken, is op sommige plekken al lange tijd niet afgezet.

Huidige situatie

De lanen in het gebied van Natuurschoon zijn grofweg over twee deelgebieden te verdelen, namelijk:

  1. het Voorste Bos, het deel tussen Nietap en de Toutenburgsingel, en
  2. de Maatlanden, het zuidelijke deel tussen Toutenburgsingel en Roden.

Door de Bosgroep is een analyse uitgevoerd van de aanplantperiode en aanwezigheid van verschillende laanstructuren (lanen, singels en bomenrijen). Er zijn lanen van meer dan een eeuw oud. Er zijn lanen van circa 80 jaar oud er zijn lanen van nog geen 30 jaar oud. Op basis van deze gegevens met aanvullende veldbezoeken, zichtbaarheid/beleefbaarheid, de vitaliteit en uniformiteit zijn er in de projectplannen van de vereniging voorstellen gedaan voor herstel- en beheermaatregelen.

Streefbeeld

Doel van de herstel- en beheermaatregelen is dat de nog aanwezige vitale lanen duurzaam in stand gehouden worden en de verdwenen of aangetaste lanen opnieuw aangeplant kunnen worden, zodat de komende generaties van bezoekers ook kunnen genieten van de lanen op Natuurschoon.

Beheer

Afbeelding 1, onderbegroeiingAfbeelding 1, onderbegroeiingDe herstelwerkzaamheden die worden voorgesteld bestaan grotendeel uit het revitaliseren van de nog aanwezige lanen die in redelijke staat verkeren. De voorgestelde werkzaamheden bestaan bijvoorbeeld uit:

  • Het vrijstellen van de lanen zodat de lanen voldoende groeiruimte behouden. Als een laan door een bosgebied loopt, staan de laanbomen vaak in concurrentie met de bosbomen. Wanneer hier niet tijdig wordt ingegrepen kunnen er laanbomen sneuvelen. Met het gevolg dat de uniformiteit van de laan verdwijnt. Om dit te voorkomen is het van belang dat de laan aan beide zijden genoeg groeiruimte houdt. Dit kan door een aantal bosbomen langs de lanen te kappen.
  • Het verwijderen van opslag en onderbegroeiing onder de lanen zodat de lanen weer zichtbaar worden en hun uniforme beeld terug krijgen. Bij veel lanen is de onderbegroeiing al enige tijd niet afgezet, op sommige plekken is deze al uitgegroeid tot volwassen bomen. Hierdoor is het beeld van een uniforme laan verdwenen (zie afbeelding 1). Door de onderbegroeiing af te zetten worden de laanbomen weer zichtbaar.
  • Het snoeien van de lanen zodat de onderdoorgang behouden blijft, de laanbomen hun vorm behouden, en dood hout uit de lanen verwijderd wordt;
  • Verbeteren van het wandelpad door de lanen;
  • Een enkele laan is onvolledig, minder vitaal of zelfs geheel verdwenen. Bij deze lanen is verjongen een mogelijke optie. De werkzaamheden bij verjonging bestaan uit:
    o Het verwijderen van de aanwezige bomen en begroeiing,
    o Herprofileren van het pad en sloten langs de laan,
    o Herplant van de laan in oorspronkelijk plantverband.

Enkele concrete voorbeelden:

Afbeelding 2, lanen Voorste bosAfbeelding 2, lanen Voorste bos

  1. De laan naar de camping, nr 4 in afbeelding 2. Deze beukenlaan is de hoofdlaan van het Voorste Bos en loopt rechtstreeks naar de Meester Postumabank. De structuur van de laan is erg matig, mede door een grote onderlinge plantafstand. De conditie van de huidige bomen is slecht en er is in het verleden flink gesnoeid waardoor veel bomen een aangetaste vorm hebben. Daarnaast staan er verschillende boomsoorten in de laan, zoals paardenkastanje en zwarte els waardoor er geen uniformiteit is. Deze laan kan worden verjongd. Waarschijnlijk is de grondslag ter plaatse niet geschikt voor beuken. Er zal onderzoek naar de grondslag worden gedaan waarna een geschikte boomsoort wordt gekozen voor herplant (mogelijk essen, of winterlinde of eik) 
    Er is besloten om deze laan niet geheel te verjongen. De afspraak is om wel de afwatering bij de laan te verbeteren door de sloten te schonen en watervoerend te maken. De bomen dienen zoveel mogelijk gehandhaafd worden en er wordt dood hout verwijderd uit de bomen. Daarnaast zal het pad verbeterd worden met halfverharding, tot aan de meester Posthumabank; 
  2. De lanen rondom de speelweide en de duivenweide, nr 2a, 2b in afbeelding 2. Deze bomenrij zal worden gesnoeid. Eventuele gevaar opleverende bomen worden weggehaald. Mogelijk worden enkele eiken aan de weilandkant weggehaald (wijkers) zodat het iets opener wordt en andere bomen (blijvers) meer ruimte krijgen om tot wasdom te komen. Welke bomen moeten wijken zal in aanwezigheid van geïnteresseerde leden (de bomengroep) door het bestuur bepaald worden;
  3. De lanen rondom de speelweide en de duivenweide, 5a en 5b in afbeelding 2. Deze lanen zullen worden gesnoeid. Misschien moeten een aantal bomen vrijgesteld worden. Welke bomen daartoe moeten wijken zal in aanwezigheid van geïnteresseerde leden (de bomengroep) door het bestuur bepaald worden. Het is de bedoeling om de inlandse eikenlaan in het bos 'op te laten gaan'. Het idee is verder dat een paar van de Amerikaanse eiken van de ondergroei aan de weilandkant in eigen beheer kunnen worden weggehaald. Welke precies zal in aanwezigheid van geïnteresseerde leden (de bomengroep) door het bestuur bepaald worden. Het pad zal worden verbeterd door er woudzand op aan te brengen.
  4. De noord-zuid-beukenlaan achter de meester Posthumabank langs, laan nr 3 in afbeelding 2. De onderbegroeiing van eiken is net zo hoog als de laanbomen. Deze laan zal worden gesnoeid. Er zal een aantal eiken van de ondergroei aan de weilandkant worden weggehaald. Welke bomen moeten wijken zal in aanwezigheid van geïnteresseerde leden (de bomengroep) door het bestuur bepaald worden. Het pad zal worden verbeterd door er woudzand op aan te brengen;
  5. De ‘verborgen’ eikenlaan langs het fietspad, nr 7 in afbeelding 2. Deze eiken zijn aan het zicht onttrokken. Deze rij met monumentale eiken zal worden vrij gezet waardoor deze weer in volle glorie zichtbaar wordt. De bomenrij zal worden gesnoeid. Dode takken en gevaar opleverende takken worden verwijderd. De ondergroei zal over een breedte van een meter of tien verwijderd worden. Dit kan prima met vrijwilligers gebeuren. Een aantal bomen zal vrijgesteld worden. Welke bomen daartoe moeten wijken zal in aanwezigheid van geïnteresseerde leden door het bestuur bepaald worden. De gemeente zal hier ook een aantal van haar bomen tussen de sloot en het fietspad (laten) verwijderen.

[Bijgewerkt 16-01-2018]